16. ทุกกรปัญหาสูตร

ว่าด้วยปัญหาเรื่องสิ่งที่ทำได้ยาก

[ 512 ] ดูก่อนท่านสารีบุตร อะไรหนอ เป็นการยากที่จะกระทำ
ได้ในธรรมวินัยนี้.
สา. บรรพชา ผู้มีอายุ.
ช. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ ก็สิ่งอะไรอันบุคคลผู้บวชแล้ว กระทำได้
โดยยาก.
สา. ความยินดียิ่ง ผู้มีอายุ.
ช. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ ก็สิ่งอะไร อันภิกษุผู้ยินดียิ่งแล้วกระทำได้
โดยยาก.
สา. การปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ผู้มีอายุ.
ช. ดูก่อนท่านผู้มีอายุ ก็ภิกษุผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรมแล้ว
จะพึงเป็นพระอรหันต์ได้นานเพียงไร.
สา. ไม่นานนัก ผู้มีอายุ.
จบ ทุกกรปัญหาสูตรที่ 16
จบ ชัมพุขาทกสังยุต

อรรถกถาทุกรปัญหาสูตรที่ 16

บทว่า อภิรติ คือความไม่กระสันในการบรรพชา. บทว่า น จิรํ
อาวุโส ท่านแสดงว่า ข้าแต่ท่านผู้มีอายุ ภิกษุผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม
เมื่อพากเพียรพยายามอยู่ จะพึงเป็นพระอรหันต์ คือพึงตั้งอยู่ในพระอรหัต
ได้ไม่นานนักคือเร็วนั่นเอง. เพราะท่านกล่าวว่า ภิกษุผู้อันท่านตักเตือน
แล้วในเวลาเช้า จักบรรลุคุณวิเศษในเวลาเย็น ภิกษุผู้อันท่านตักเตือนแล้ว
ในเวลาเย็น จักบรรลุคุณวิเศษในเวลาเช้า คำที่เหลือใน บททั้งปวงมีเนื้อ
ความง่ายทั้งนั้น.
จบ อรรถกถาทุกรปัญหาสูตรที่ 16
จบ อรรถกถาชัมพุขาทกสังยุต.

รวมพระสูตรที่มีในสังยุตนี้ คือ

1. นิพพานปัญหาสูตร 2. อรหัตตปัญหาสูตร 3. ธรรมวาที
ปัญหาสูตร 4. กิมัตถิยสูตร 5. อัสสาสัปปัตตวสูตร 6. ปรมัสสาสัป-
ปัตตสูตร 7. เวทนาปัญหาสูตร 8. อาสวปัญหาสูตร 9. อวิชชา
ปัญหาสูตร 10. ตัณหาปัญหาสูตร 11. โอฆปัญหาสูตร 12. อุปาทาน
ปัญหาสูตร 13. ภวปัญหาสูตร 14. ทุกขปัญหาสูตร 15. สักกาย
ปัญหาสูตร 16. ทุกกรปัญหาสูตร.